25 januari 2023
De zoete verleiding van Sauternes: Een verkenning van de fameuze Bordeaux wijnstreek.
Sauternes is een beroemde wijnstreek gelegen in het zuiden van Frankrijk, in de Bordeaux-regio. De streek staat bekend om de productie van zoete wijnen, gemaakt van de druivensoorten Sémillon, Sauvignon Blanc en Muscadelle. Deze wijnen zijn uniek vanwege de aanwezigheid van de edele rot, een schimmel die de druiven een unieke zoetheid en complexiteit geeft. In dit artikel zal ik dieper ingaan op de geschiedenis, bodem, edele rotting en beroemde wijnen van Sauternes.
Geschiedenis
De geschiedenis van Sauternes gaat terug tot in de 16de eeuw, toen de eerste zoete wijnen uit de streek als medicijn werden gebruikt. In de 18e eeuw begonnen wijnboeren in Sauternes te experimenteren met de edele rot, waardoor de zoetheid en complexiteit van de wijnen verder verbeterde. In 1855 werd Sauternes erkend als een aparte wijnstreek binnen Bordeaux, en sindsdien is de reputatie van de streek als producent van uitzonderlijke zoete wijnen alleen maar gegroeid.
In de late 19de en vroege 20ste eeuw werden Sauternes-wijnen vaak geëxporteererd naar Engeland en Rusland, waar ze erg populair waren onder de adel en de elite. In de Tweede Wereldoorlog raakte de productie van Sauternes in verval, maar in de jaren 50 begon de streek zich te herstellen en te herontdekken. In de jaren 80 en 90 werd Sauternes wereldwijd geprezen voor zijn prachtige zoete wijnen.
Bodem & edele rotting
Met slechts ongeveer 2.500 hectare aan wijngaarden is Sauternes een klein gebied. De bodem van Sauternes is voornamelijk klei- en zandachtig, met een onderlaag van kalksteen. Deze bodem, in combinatie met de unieke klimatologische omstandigheden van de streek, zorgen voor de ideale groeiomstandigheden voor de druivensoorten die in Sauternes worden gebruikt. De streek ligt aan de Gironde-rivier en wordt omringd door bossen, waardoor er veel nevel en mist ontstaat in de ochtenduren. Dit, in combinatie met de warmte van de middag, creëert de perfecte omstandigheden voor de edele rot om op de druiven te groeien.
De edele rot, ook wel Botrytis cinerea genoemd, is een schimmel die de druiven van Sauternes een unieke smaak geeft. Deze schimmel zorgt ervoor dat de druiven hun vocht verliezen, waardoor de suikers en aroma’s zich concentreren. Dit proces, ook wel “noble rot” genoemd, maakt de Sauternes-wijnen zo bijzonder en uniek. De edele rot is echter moeilijk te controleren en vereist veel aandacht en zorg van de wijnboeren. Een te veel aan edele rot kan leiden tot een wijn die te zoet is, terwijl te weinig edele rot leidt tot een gewone wijn.
Druiven
De bekendste en toegestane druiven in Sauternes zijn Sémillon, Sauvignon Blanc en Muscadelle.
- Sémillon is de druif die het meest wordt gebruikt in Sauternes, en wordt vaak beschouwd als de koning van de druiven in de streek. De druif heeft een hoge zoetheid en een hoog suikergehalte, waardoor hij perfect geschikt is voor de productie van zoete wijnen.
- Sauvignon Blanc wordt vaak gebruikt om de zuren van de Sémillon-druif te balanceren en de wijn meer complexiteit te geven. De druif geeft ook aroma’s van groene appel, citrus en kruiden.
- Muscadelle is een minder courante druif in Sauternes, maar wordt wel gebruikt om aroma’s van perzik, abrikoos en rozijnen toe te voegen aan de wijn.
Deze drie druiven worden vaak samen gebruikt in de productie van Sauternes-wijnen, met Sémillon als de hoofddruif en Sauvignon Blanc en Muscadelle als ondersteunende druiven. De precieze verhouding van druiven kan variëren afhankelijk van de wijnboer of Château, en sommige wijnen kunnen ook 100% Sémillon zijn.
Wijn & Spijs
Er zijn vele topwijnen afkomstig uit Sauternes, waaronder Château d’Yquem, Château Rieussec en Château Coutet. Château d’Yquem is misschien wel de bekendste en meest prestigieuze wijn uit Sauternes en wordt vaak beschouwd als de beste zoete wijn ter wereld. Deze wijn is gemaakt van 100% Sémillon-druiven en wordt vaak omschreven als rijk, complex en elegant met tonen van honing, abrikoos en perzik.
Sauternes is ook een populaire wijn om te combineren met gerechten. De zoete smaak van de wijn is een goede tegenhanger voor gerechten met een stevige smaak. Enkele voorbeelden van gerechten die goed passen bij Sauternes zijn:
- Foie gras: De zachte en volle smaak van foie gras wordt benadrukt door de zoetheid van Sauternes.
- Geroosterde eend of gans: De zoete smaak van Sauternes contrasteert goed met de geroosterde smaak, en de twee smaken complementeren elkaar.
- Kazen: Roquefort, de schimmelkaas heeft een krachtige smaak en de zoetheid van Sauternes helpt de smaak van de kaas te balanceren. Goudse kaas, de zoetheid van Sauternes contrasteert goed met de goudse kaas, die een lichte smaak heeft en zorgt voor een mooie balans. Comté, heeft een volle smaak en de zoetheid van Sauternes helpt de smaak van de kaas te versterken.
- Desserts: Sauternes is ook een populaire wijn om te serveren bij dessert. De wijn is een goede tegenhanger voor zoetigheden zoals crème brûlée, tarte tatin, of chocoladedesserts.
- Oesters: De minerale zilte smaak van de oesters wordt in balans gebracht door de zoetheid van de Sauternes.
- Foie gras terrine: De zoetheid van Sauternes past perfect bij de rijke smaak van foie gras terrine.
Sauternes is een prachtige wijnstreek met een rijke geschiedenis en een reputatie voor het produceren van uitzonderlijke zoete wijnen. Of je nu een ervaren wijnliefhebber bent of op zoek bent naar iets nieuws om te proberen, een fles Sauternes is zeker de moeite waard.